Ρωμαϊκά λουτρά Πάνορμου

Στον όρμο του Αγίου Ανδρέα, στο ΝΑ άκρο του σύγχρονου οικισμού του Φισκάρδου, σώζεται μια λουτρική εγκατάσταση ρωμαϊκών/ υστερορωμαϊκών χρόνων.

Το αποκαλυφθέν τμήμα του κτίσματος είναι επίμηκες και από τους χώρους που σχετίζονται με τη διαδικασία του λουτρού περιλαμβάνει caldarium (θερμό χώρο), tepidarium (χώρο ενδιάμεσης θερμοκρασίας) και μία μικρή δεξαμενή ύδατος. Ένας πλακοστρωμένος διάδρομος κατά μήκος της ΝΔ πλευράς οδηγεί σε προθάλαμο και στη συνέχεια στο tepidarium, το οποίο επικοινωνεί με το caldarium. Το caldarium καταλαμβάνει το μεγαλύτερο τμήμα του κτίσματος και έχει σταυρόσχημη κάτοψη. Η πυροδότηση της φωτιάς για τη θέρμανση του caldarium γινόταν από το praefurnium στο ΝΑ άκρο του κτίσματος.

Η θέση των λουτρών ελάχιστα μέτρα από την ακτή, ενδεχομένως έπαιζε κάποιο ρόλο στη λειτουργία του ή τουλάχιστον θα συνέβαλλε στην ολοκλήρωση των σκοπών της διαδικασίας του λουτρού: χαλάρωση, ευεξία, ψυχαγωγία αλλά και υγιεινή ζωή και θεραπεία. Παράλληλα, η γειτνίαση με το νεκροταφείο, ίσως προσέδιδε ένα επιπλέον ρόλο στο συγκρότημα: τον εξαγνισμό μετά τις νεκρικές τελετές.